Na terenie Krajny rozsianych jest ok. 100 kościołów. Od tych okazałych w większych miastach, do niewielkich i skromnych w małych wsiach. Reprezentują przeróżne style architektoniczne, od gotyku, poprzez renesans, barok, rokoko, neogotyk i współczesne. Na uwagę zasługuje jeszcze jeden styl charakterystyczne dla Pomorza Zachodniego i północnej Wielkopolski, a mianowicie kościoły o konstrukcji szkieletowej. Obok kościołów murowanych stanowią one swojego rodzaju wyróżnik dla regionu. Przez swoją obecność upiększają krajobraz i świadczą o wyjątkowości architektury naszej małej ojczyzny.
Konstrukcja szkieletowa tworzona jest ze ścian, gdzie elementy nośne (belki drewniane) tworzą „szachownicę” i oddzielone są od siebie przestrzeniami wypełnionymi zazwyczaj mniej wytrzymałym materiałem. Budownictwo szkieletowe sięga czasów średniowiecznych. W XV w. udoskonalono technikę budowy poprawiając stabilność konstrukcji stosując zastrzały w przestrzeniach. Aby chronić drewno przed wilgocią zaczęto stosować poziome belki na przyziemiu, na których osadzano belki pionowe. W późniejszych wiekach usprawniano konstrukcje i zaczęto stosować elementy dekoracyjne w postaci rzeźbień elementów drewnianych. Szczególny rozwój tego sposobu budownictwa nastąpił po rozbiorach na terenach pruskich. Polityka zaborcy ograniczała, a wręcz zabraniała wykorzystywać drogich i trwałych budulców jak drewno i kamień. Wykorzystywano więc łatwo dostępną glinę. W zależności od rodzaju wypełnienia konstrukcji dzieli się ją na szachulcową i ryglową (pruski mur).
Ta pierwsza charakteryzowała się tym, że przestrzenie wypełniane były gliną z domieszką trocin, sieczki, itp. Innym sposobem było obrzucanie gliną plecionek z trzciny lub witek umieszczonych we wnękach konstrukcji. Stosowano też wypełnienie drewniane obłożone gliną. Uzupełnione przestrzenie były wygładzane i bielone, a belki bejcowane na czarno dziegciem. Powstawał ciekawy efekt czarno-białej szachownicy.
W przypadku pruskiego muru za wypełnienie przestrzeni między belkami służyły cegły. Często w fazie budowy cegły były tynkowane i bielone, dlatego często myli się go z szachulcem.
Wykorzystując tę technikę budowy powstawały domy, budynki gospodarskie, budynki przemysłowe (np. młyny), a także obiekty kościelne. Na Krajnie również mamy przykłady tego typu architektury sakralnej. Na wymienienie zasługują:
– Kościół pw. Dobrego Pasterza w Batorowie z lat 1783-86, pierwotnie ewangelicki,
– Kościół pw. Świętej Rodziny w Osówce z 1798 r., pierwotnie ewangelicki,
– Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Piecewie z 1664 r., poluterański, obecnie pokryty elewacją z desek,
– Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Sławianowie z 1806 r., pierwotnie ewangelicki,
– Kościół pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Sypniewie z 1781 r.,
– Kościół pw. Narodzenia NMP w Tarnówce z 1773 r.,
– Kościół pw. Świętej Trójcy w Wielkim Buczku z lat 1729-34,
– Kościół ewangelicko-augsburski wybudowany przez protestantów w poł. XIX w. w Ujściu, obecnie galeria wystawowa.
Źródła:
W czwartek po Zielonych Świątkach (29 maja) 1692 r. we wsi Młotkowo, należącej do dóbr łobżenickich, w obecności szlachetnych panów Wojciecha Kruszyńskiego i Wojciecha Drzewickiego,
Zwyczaje pogrzebowe są ściśle związane z życiem człowieka i całą obrzędowością rodzinną, której są równocześnie zakończeniem. Mimo istnienia obrzędowości kościelnej, w ludowej obrzędowości pogrzebowej znaleźć
Nie wyobrażamy sobie Świąt Wielkanocnych bez tradycyjnych potraw takich jak żurek, jajka na różne sposoby, czy pasztet z królika. Poniżej kilka przepisów na potrawy wielkanocne
Wstęp Kraj Lud Zwyczaje Obrzędy Oskar Kolberg (1814-1890) uważany jest za największego polskiego etnografa XIX. Rodzimą kulturę ludową zawarł w monumentalnym dziele „Lud. Jego zwyczaje, sposób życia,
Przeważającym materiałem budowlanym na Krajnie było drewno. Ze względu na nietrwałość tego budulca drewniana architektura chłopska z XVIII i XIX w. zachowała się jedynie w
Na całym obszarze Polski obrzędowość rodzinna rozpoczynała się zawsze zwyczajami narodzinowymi, wprowadzającymi nowo narodzone dziecko do społeczności wiejskiej. Równocześnie ta społeczność musiała nowego członka zaakceptować.
Komentarze
