Pomnik upamiętniający przejściowy obóz hitlerowski

Pomnik upamiętniający utworzonego przejściowo obozu hitlerowskiego dla internowanych bojowników.

"W tym miejscu w 1945 r. po wybuchu II wojny światowej utworzono hitlerowski obóz przejściowy dla internowanych bojowników o polskość ziemi pilskiej. "

W obozie tym byli więzieni nauczyciele polscy i działacze polonijni z okolic Złotowa. Na początku października (prawdopodobnie 4 X) i następnie w dniu 13 listopada zostali przewiezieni do Hitlerowskiego obozu jeńców cywilnych „ALBATROS” w Pile. Nauczycieli polskich z powiatu złotowskiego, posiadających obywatelstwo polskie, nauczających głownie w polskich szkołach prywatnych, aresztowano już 25 sierpnia, w przeddzień pierwszego terminu napaści na Polskę. Aresztowanych doprowadzono do starostwa, gdzie odebrano im paszporty i doręczono decyzje o wydaleniu z Rzeszy. Do czasu wyjaśnienia i zrealizowania tej decyzji zastosowano wobec nich areszt. O godzinie 17:00 pod eskortą żandarmów odprowadzono aresztowanych do więzienia, skąd w dniu 5 września w godzinach rannych przewieziono do obozu w Lipce, a następnie (w dniach 4 października i 13 listopada) do obozu w Pile.

W grupie tej znaleźli się nauczyciele: M. Gajewski ze Skicu, W. Dyba ze Stanicy, L. Kowalski z Błękitu, J. Mackowicz z Radawnicy, Wł. Mankowicz, Cz. Mikołajczyk, K. Pietrzak, J. Mozolewski – inspektor szkolny ze Złotowa, T. Kokowski – kierownik „Rolnika” ze Złotowa oraz ks. M. Grochowski – prezes Związku Polaków w Niemczech także wielu innych.

Źródło: http://www.dawna.pila.pl/czytelnia/albatros.php